Экономический механизм развития интеграционных процессов в апк республики казахстан
Нами была разработана имитационная модель кластерного развития плодоовощного комплекса, формирующегося в Южно-Казахстанской области. Его основу образуют сельскохозяйственные организации, перерабатывающие предприятия, поставщики сельскохозяйственной техники и специализированного оборудования, проектно-строительные и консультационные организации, учреждения аграрной науки и образования. Одной из основных целей, преследуемых при организации кластера, является привлечение инвестиций и создание благоприятных условий для осуществления инвестиционного процесса. В связи с этим особое внимание следует уделить группе показателей, характеризующих эффективность инвестиционных процессов. В состав показателей (индикаторов) эффективности инвестиций входит показатель интегрального эффекта – чистый дисконтированный доход (ЧДД), который определяется как приведенная к начальному периоду сумма текущих эффектов.
7. На основе изучения мировых интеграционных процессов в качестве наиболее эффективной формой интеграции считаем вертикальную (США), которая ведет к дальнейшему углублению общественного разделения труда, повышению уровня специализации сельскохозяйственных предприятий, в результате чего они достигают более высоких экономических показателей. Систему вертикальной интеграции мы рекомендуем использовать в развитии плодоовощного комплекса Южно-Казахстанской области республики.
В перспективе развитие интеграционных процессов в АПК республики будет осуществляться через организацию новых интегрированных структур, ускорение интеграционных процессов среди предприятий малого и среднего бизнеса в аграрной сфере, объединение производителей в комплексе «производство - переработка - реализация», создание финансово-промышленных групп как основной формы сельскохозяйственных предприятий.
Тйін
Байдурин Марат Серіклы
азастан Республикасындаы агро-ндірістік кешендердегі интеграциялы рдістер дамуыны экономикалы механизмі
08.00.05 – экономика жне халы шаруашылыын басару (ызмет салалары сфералары бойынша)
Зерттеу масаты – азастанда агро-ндірістік интеграция дамуыны тиымды экономикалы механизмін алыптастыру шін ылыми-тжірибелік сыныстар жасау жне интеграциялы рдістерді теориялы-дістемелік аспектілерін зерттеу.
Зерттеу пні макроэкономикалы дегейде агро-ндірістік интеграция алыптастыру барысында алыптасатын экономикалы арым-атынастарды жиынтыы боп табылады.
Зерттеуді теориялы жне дістемелік негізі интеграция жадайындаы ауылшаруашылы дамуы жніндегі отанды жне шетелдік алымдар ебектері боп табылады.
Зерттеу барысында азастанны Республикасыны зады жне нормативтік актілері, азастан Республикасыны статистикалы Агенттігіні, ТМД Мемлекет аралы статистикалы комитетіні, кедендік статистикаларды деректері, сондай-а, нормативті-анытамалы дебиет, ылыми-тжірибелік конференциялар материалдары жне баса да кптеген деректер олданылды.
Автормен салыстыру, рылымды-ызметтік, абстракті-логикалы, стратегиялы талдаулар, есептік-сындарлы жне баса да дістер олданылан.
Зерттеу нысаны азастанны агро-ндірістік кешені, оны жадайы мен даму арыны боп табылады.
ылыми жаалыы. Зерттеу барысында жмысты жаалыын айындайтын тмендегідей нтижелер алынды:
- «халыаралы интеграция» ымы аныталды, автормен «экономикалы интеграция» санатыны тсіндірмесі берілген, агро-ндірістік кешендердегі интеграциялы рдістерді йымдастыру трлеріні негізгі ерекшеліктері айындалан;
- саланы заманауи жадайын талдау арылы интеграцияны кеейту жне тередетуде жинаталан ауылшаруашылы дамуыны баыты айындалды.
- агро-ндірістік кешендердегі интеграциялы рдістерді алыптасуына жне рі арайы дамуына аржыландыруды се ету дегейі айындалды;
- азастан Республикасындаы агро-ндірістік кешендердегі интеграциялы рдістерге баа берілді;
- азастанны кедендік ода жадайында Ресей жне баса да ТМД елдерімен агро-ндірістік кешен саласында айматы ынтыматасты етуіні масаттары мен векторлары бекітілді;
- аржылы дадарыс жадайында интеграцияны анарлым икемді йымдастыру трі боп табылатын кластерлік трыдан келуді олдануа негізделген экономикалы механизм сынылды;
- шетелдік тжірибені бейімделуін ескере отыра, азастан Республикасыны агро-ндірістік кешеніндегі интеграциялы алыптасулар дамуыны басым баыттары крсетілді.
Жмысты теориялы жне тжірибелік маызы агро-ндірістік кешен элементтерін згерту жолында диссертациялы жмыста сынылан ылыми-тжірибелік сыныстар мен ылыми нтижелерді интеграциялы рдістерді жылдамдатылуы мен тиымдылыын амтамасыз етуге абілетті наты сыныстара айналандыында боп табылады. Олар, сырты экономиканы ызмет ету саясатына жауапты мемлекеттік органдар кілдеріне, Р ауыл шаруашылы Министрлігіне ызыты болуы ммкін, сондай-а, біратар пндерді оыту барысында олданылына алады. Диссертацияны орытындылары, сыныстары Р ауыл шаруашылы Министрлігіні агро-ндірістік кешен саясаты жніндегі стратегиялы жоспарлау жне инновация Департаментінде, «Аниет» шаруа ожалыы, ТОО «Агроорталы Астана» ызметінде олданылды. аржы тарту масатында, негізін ауылшаруашылы йымдар, деуші ксіпорындар, ауылшаруашылы техникасы мен арнайы жабдытауларды жеткізушілер, аграрлы ылым мен білім мекемелері алайтын Отстік азастанда алыптасушы жеміс-ккніс кешеніні кластерлі дамуыны имитациялы лгісі жасалынды.
Зерттеуді негізгі ережелері мен нтижелеріні сыналандыы.
Диссертациялы зерттеуді негізгі ережелері 4 халыаралы ылыми-тжірибелік конференцияларда сынаудан тті.
Зерттеу нтижелеріні басылуы. Зерттеу таырыбы бойынша 8 ылыми жмыс, орта клемі – б.п., оларды 4-і азастан Республикасыны білім жне ылым Министрлігіні ылым жне білім саласындаы баылау Комитеті сынан басылымдарда.
Диссертация рылымы. Диссертациялы жмыс кіріспеден, ш тарау, орытынды, олданылан дебиеттер тізімінен, осымшадан трады жне зіне 22 кесте мен 9 сурет енгізеді.
Resume
Baydurin Marat Serikovich
The economic mechanism of development of integration processes in Agrarian and Industrial Complex of the Republic of Kazakhstan
08.00.05 – economics and national economy management (on branches and fields of activity)
Research objective – studying of theoretical-methodological aspects of integration processes and working out of scientifically-practical recommendations on formation of the effective economic mechanism of development of agro industrial integration in Kazakhstan.
Object of research is set of the economic relations developing in the course of formation of agro industrial integration at the macroeconomic level.
Theoretical and methodological basis of research are works of domestic and foreign scientists on development of agriculture in the conditions of integration.
The data of customs statistics, the legislative and statutory acts of the Republic of Kazakhstan, the data of Agencies of Republic of Kazakhstan on the statistics, Interstate statistical committee of the CIS, and also standard-reference books, materials of scientifically-practical conferences and other numerous sources have been used in the course of research.
The author applied methods of the comparative, structurally functional, abstract-logic, strategic analysis, settlement-constructive methods also others.
Object of research is the agriculture of Kazakhstan, its condition and dynamics of development.
Scientific novelty. In the course of research the following results defining novelty of work are received:
- The concept of «the international integration» is specified, the author's treatment a category "economic integration" is given, features of the basic forms of the organization of integration processes in agrarian and industrial complex are revealed;
- Tendencies of development of the agriculture, consisting in expansion and integration deepening, by means of the analysis of a current state of branch are revealed;
- Degree of influence of investments on formation and the further development of integration processes in agrarian and industrial complex is defined;
- The estimation of integration processes of agrarian and industrial complex is given in the Republic of Kazakhstan;
- Main objectives and vectors of regional cooperation of Kazakhstan with Russia and other CIS countries in sphere of agrarian and industrial complex in the conditions of the Customs union are established;
- The economic mechanism of development of agro industrial integration in Kazakhstan, based on application of the cluster approach, as most flexible organizational form of integration in the conditions of investment crisis is offered;
- Priority directions of development of integration formations in agrarian and industrial complex of the Republic of Kazakhstan taking into account adaptation of foreign experience are shown.
The theoretical and practical importance of work consists that the scientifically-practical recommendations offered in dissertational work, results of scientific research are embodied in concrete recommendations and offers on change of elements of the agrarian and industrial complex, capable to provide efficiency and acceleration of integration processes. They can be of interest for the representatives of bodies of a state administration responsible for working out policy of outer-economic activities, for Ministry of Agriculture of the Republic of Kazakhstan, and also to be used in educational process at teaching of some disciplines. Conclusions, offers of the recommendation of the dissertation are used in the activity of “AgrocenterAstana” Open Company (LLP), “Ak-Niyet” Peasant Farm and the Ministry of Agriculture. With the purpose of attraction of investments the imitating model of cluster developments of the fruit-and-vegetable complex formed in the South Kazakhstan area, its basis forms the agricultural organizations processing the enterprises, suppliers of agricultural machinery and the specialized equipment, the design-building and consulting organizations, establishments of agrarian science and education is developed.
Approbation of substantive provisions and results of research. Substantive provisions of dissertational research have received approbation at 4 international scientifically-practical conferences.
Publications of results of research. On the research theme 8 scientific works in total amount of __quires, from them 4 articles in the editions recommended by Committee on the control in education sphere and science of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan.
Dissertation structure. Dissertational work consists of introduction, three chapters, conclusion, reference (the list of the used sources), appendices; and also includes 22 tables and 9 drawings.
СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ
1 Байдурин М.С. Необходимость интеграционных процессов в агропромышленных комплексах // Сборник материалов Международной научно-практической конференции: IV Рыскуловские чтения «Глобальный экономический кризис: причины, реалии и пути преодоления». - Алматы: Экономика, 2009. - Часть 2. - С. 215-221.
2 Байдурин М.С. Экономическое взаимодействие Казахстана со странами СНГ // Вестник КазНУ им. аль-Фараби. Серия экономическая. – Алматы: Казахский национальный университет им. аль-Фараби, 2009. - № 2(72). - С. 52-55.
3 Байдурин М.С. Концептуальные основы формирования международной экономической интеграции // Вестник КазНУ им. аль-Фараби. Серия экономическая. – Алматы: Казахский национальный университет им. аль-Фараби, 2009. - № 4(74). - С. 118-124.
4 Байдурин М.С. Роль институтов частной собственности на землю в развитии сельского хозяйства страны // АльПари. – 2009. - № 2 (58-59). – С. 209-213.
5 Байдурин М.С. О некоторых аспектах развития АПК Республики Казахстан в рамках интеграционных структур // Сб. материалов международной научно-практической конференции: «Образовательный компонент инновационной экономики и человеческого развития: менеджмент образования». – Алматы: КазНПУ им. Абая, 2010. - С. 193-200.
6 Байдурин М.С. Развитие агропромышленного комплекса Республики Казахстан на современном этапе // Материалы международной конференции молодых ученых и студентов КазНУ им. аль-Фараби: «Мир науки». – Алматы: КазНУ им. аль-Фараби, 2010. – С. 3-7.
7 Байдурин М.С. Вопросы внешнеэкономического сотрудничества Республики Казахстан в рамках Содружества Независимых Государств // Материалы международной научно-практической конференции: «Роль Казахстана в обеспечении мира и безопасности в Центральной Азии». – Алматы: КазНУ им. аль-Фараби, 2010. - С. 223-233.
8 Байдурин М.С. Зарубежный опыт становления и развития экономических интеграционных процессов (на примере стран Западной Европы) // Вестник КазНУ им. аль-Фараби. Серия экономическая. – Алматы: Казахский национальный университет им. аль-Фараби, 2010. - № 2(78). - С. 44-50.
1 Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана», 2010 // http://akorda.kz
2 Агентство РК по статистике // stat.kz.
3 Экономический анализ: ситуации, тесты, примеры, задачи, выбор оптимальных решений, финансовое прогнозирование / Под. ред. Баканова И.М., Шеремета А.Д. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 656 с.
4 Клейнер Г.Б. Системная парадигма и теория предприятия // Вопросы экономики. - №10. - С.47-54.